zondag 30 december 2012

Romeins oud en nieuw

Hoewel we in de les elk jaar Griekse en/of Latijnse sinterklaas- en kerstliedjes zingen, kenden de Romeinen deze feesten niet. Ze gaven elkaar wel cadeautjes in december, maar dat was ter ere van de Saturnalia (zie het spreekwoord van afgelopen week hiervoor).

Oud en nieuw kenden de Romeinen wel. Oorspronkelijk vierden ze dit in maart, maar vanaf 153 v. Chr. verplaatsten ze het begin van het jaar naar januari, omdat dan ook de nieuwe consuls in dienst traden.

Januari heette bij de Romeinen Ianuarius en was de maand genoemd naar de god Ianus (ook wel als Janus gespeld), de god van de overgangen. Ianus had twee gezichten, een voor en een achter, omdat hij tegelijkertijd terug en vooruit keek. Ianus was de god aan wie je een schietgebedje richtte als je de drempel overstapte, zijn hoofd met twee gezichten stond vaak op de palen van omheiningen (als overgang tussen je tuin en de buitenwereld) en hij was ook de god van de overgang tussen oorlog en vrede: zijn poort werd geopend als het Romeinse rijk in oorlog was en hij was gesloten als het vrede was. Dat laatste kwam overigens maar zeer weinig voor...

Herme (vierkante zuil met hoofd erop) van Ianus in de Vaticaanse Musea
 

Ianus was ook de god van een goed begin, en daarom was de eerste dag van het jaar (en van zijn maand) voor de Romeinen een feestdag, waarop aan Ianus werd geofferd. De Romeinen geloofden namelijk dat het begin van iets een voorteken was voor de rest ervan en daarom vonden ze het belangrijk het jaar goed te beginnen. Dus als je morgenavond om 12 uur al je familie en vrienden een gelukkig nieuw jaar hebt gewenst, offer dan ook even een oliebol of een beetje champagne aan Ianus voor een goede start van een mooi nieuw jaar!



Novum annum laetum omnibus exoptamus!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten